مطالعه ی تطبیقی ابطال قضایی در حقوق ایران و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران،‌ ایران

2 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

به حکم وضعی یک قرارداد، وضعیت حقوقی قرارداد میگویند و بر این اساس قرارداد ممکن است مشمول یکی از وضعیتهای صحت، بطلان، فساد، عدم وجود، عدم نفوذ موقوف و عدم نفوذ مراعی باشد. برخی از این وضعیتهای حقوقی ممکن است به وضعیتهای جدیدی تبدیل شوند؛ از جمله اینکه عقدی صحیح به حکم مقام قضایی ابطال گردد، یعنی به عقدی باطل تبدیل شود. در حقوق فرانسه ابطال قضایی در مواردی که عمل حقوقی مشمول وضعیت بطلان (اعم از مطلق و نسبی) است به عنوان قاعدهای عمومی (با یک استثنا) مورد پذیرش واقع شده است؛ حال آنکه در حقوق ایران چنین ضرورتی در اعمال حقوقی باطل وجود ندارد و به طور کلی ابطال عمل حقوقی صحیح با حکم مقام قضایی، امری استثنایی محسوب و منحصرا در مواردی از معاملات غیرنافذ مراعی و ابطال اسناد رسمی محقق میشود. لذا با مطالعهی تطبیقی دو نظام حقوقی ایران و فرانسه خواهیم یافت که اگرچه نهاد «ابطال قضایی» در ماهیت در هر دو نظام یکسان است و در نتیجه برخی از آثار آن مشترک است، اما تفاوت در مصادیق موجب شده تا این نهاد در هریک از این نظامها آثار اختصاصی نیز به همراه داشته باشد که مهمترین آن در اثر قهقرایی داشتن ابطال قضایی در حقوق فرانسه جلوه میکند، در حالی که در حقوق ایران اثر ابطال، ناظر به آینده است و به گذشته سرایت نمیکند؛ بنابراین از این جهت اثری شبیه به انفساخ بر آن بار میشود.
کلید واژه: ابطال قضایی، حقوق ایران، حقوق فرانسه، بطلان، صحت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

comparative study of judicial annulment in Iranian and French laws

نویسندگان [English]

  • Abbas Karimi 1
  • Ghazaleh Sahranavard 2
1 Professor of Faculty of Law and Political Sciences\ University of Tehran\ Tehran\ Iran
2 PhD. candidate at Private Law University of Tehran\ Tehran\ Iran
چکیده [English]

Based on the legal status of a cotract, it may be subject to one of the following conditions: validity, invalidity, corruption, non-existence, non-influence. Some of these legal situations may turn into new situations; Among other things, if a valid contract is annulled by the judgment of a judicial authority, it means that it becomes a void contract. In French law, judicial annulment is accepted as a general rule (with one exception) in cases where the legal action is subject to the status of nullity (both absolute and relative); However, in Iranian law, there is no such necessity in invalid legal acts, and in general, the annulment of a valid legal act by the judgment of a judicial authority is considered an exceptional matter, and it is realized only in cases of future property and annulment of official documents. Therefore, with a comparative study of the two legal systems of Iran and France, we will find that although the institution of "judicial annulment" is the same in nature in both systems and as a result, some of its effects are common, but the difference in the examples has caused specific effects, the most important of which is the regressive effect of judicial annulment in French law, while in Iranian law, the annulment effect looks to the future and does not spread to the past.
Keywords: judicial annulment, Iranian law, French law, invalidity, authenticity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • judicial annulment
  • Iranian law
  • French law
  • invalidity
  • authenticity